NEFROLOżKA OSTRZEGA, TE LEKI MOGą WYNISZCZYć NERKI. LEPIEJ ZASTąPIć JE INNYMI
Nerki są szczególnie narażone na uszkodzenia spowodowane nadużywaniem leków, które są powszechnie dostępne bez recepty. Długotrwałe ich stosowanie może prowadzić do poważnych schorzeń, w tym cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek i przewlekłej niewydolności. Eksperci alarmują, że osoby z grup ryzyka, zwłaszcza chorzy na cukrzycę i nadciśnienie, powinny unikać tych leków lub zastępować je bezpieczniejszymi alternatywami.
Kto najczęściej choruje na nerki?
Z doświadczenia gabinetowego prof. Magdalena Durlik, nefrolożki i transplantolożki, wynika, że najczęstszy profil pacjenta z przewlekłą chorobą nerek to osoba starsza z cukrzycą i chorobami układu krążenia. - To jest dominujący problem naszego społeczeństwa - podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie.
Eksperci zwracają jednak uwagę, że PChN może dotknąć już 18-19-latków. - To właśnie wtedy się zaczyna. Nieleczona sprawia, że 40-latki, a nawet młodsi mogą być już w zaawansowanym stanie, a w wieku 60-70 lat, ze względu na skrajną niewydolność nerek, stają się pacjentami stacji dializ - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Beata Naumnik, kierownik I Kliniki Nefrologii i Transplantologii i Chorób Wewnętrznych z Ośrodkiem Dializ Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Pacjentów mogą dotykać także genetycznie dziedziczone niewydolności i skłonności, takie jak pierwotna choroba nerek czy wrodzona torbielowatość, która jest powodem co 10. wykonywanej w Polsce dializy.
Te leki szkodzą nerkom
Jedną z największych nemezis nerek są szeroko rozpowszechnione niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (np. te zawierające ibuprofen lub ketonal), które dostępne są nie tylko w aptekach, ale i prawie każdym sklepie spożywczym.
- One są bardzo popularne, da się je kupić bez recepty i w dowolnych właściwie ilościach - a to są leki, które mogą spowodować np. cewkowo-śródmiąższowe zapalenie, sprzyjać wielu powikłaniom i ogólnie pogarszać funkcje nerek. Chorzy powinni zwracać na to uwagę, szczególnie jeśli już mają jakieś problemy na tym tle. Mogą je w ten sposób łatwo i bez potrzeby nasilić. Jeśli już musimy sięgnąć po lek przeciwbólowy, to w takiej sytuacji lepiej niech to będzie jakiś z paracetamolem. Wiadomo, gdy bierze się NLPZ-ty doraźnie, na kilka dni, nie powinno się nic stać, ale żadnego dłuższego, stałego przyjmowania - zaznacza prof. Durlik.
Z kolei diuretyki w nadmiarze mogą prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, co obciąża nerki. Kolejny sposób, w jaki możemy naszym nerkom ułatwić życie, to po prostu dużo pić. Tylko tyle i aż tyle. - Permanentne odwodnienie uszkadza nerki - mówi lekarka i podkreśla, że to poważny zdrowotny problem w krajach, gdzie upały trwają przez większą część roku.
Czy pijemy wystarczająco dużo, podpowie nam ilość wydalanego moczu i jego barwa - im mniej pijemy, tym będzie ciemniejszy i skąpszy.
Dieta dla nerek
Ponieważ niewydolności nerek są ściśle powiązane z chorobami układu krążenia, koniecznie trzeba na uwadze mieć także dietę. Nerki są odbiciem zdrowia całego organizmu - jeśli więc pozostaniemy aktywni i odpowiednim trybem życia zadbamy o układ krążenia, to i ten wydalniczy nam się za to odwdzięczy. Również prawidłowe nawyki żywieniowe mogą znacząco opóźnić rozwój przewlekłej choroby nerek, a nawet zapobiec jej wystąpieniu.
"Dieta w PChN powinna być dostosowana do etapu choroby i obejmować kontrolę spożycia białka, sodu, fosforu i potasu. W początkowych stadiach zaleca się dietę bogatą w warzywa i owoce oraz ograniczenie soli. W zaawansowanych konieczna jest już ścisła kontrola spożycia białka" - podkreśla w raporcie fundacji Nadzieja dla Zdrowia dr n. med. Paulina Borek-Trybała, dietetyczka kliniczna i specjalistka w obszarze nefrologii.
Jakich produktów nerki szczególnie nie lubią?
Sól i produkty wysokosodowe (fast food, chipsy, konserwy, przetworzona żywność) - zatrzymują wodę i obciążają je,
napoje gazowane i energetyczne - zawierają fosforany,
czerwone mięso i przetwory mięsne (np. wędliny, kiełbasy) - zawierają duże ilości białka i sodu,
nabiał bogaty w fosfor (ser żółty, mleko pełnotłuste) - może zwiększać obciążenie nerek,
owoce i warzywa bogate w potas - banany, pomidory, ziemniaki, szpinak, awokado - mogą być szkodliwe przy niewydolności nerek,
alkohol i kofeina - odwodniają organizm i mogą prowadzić do nadciśnienia,
cukier i słodycze - zwiększają ryzyko cukrzycy, jednej z głównych przyczyn niewydolności nerek.
Anna Chlebus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
Czytaj także:
Na pewno masz je w domowej apteczce. Te leki przeciwbólowe mogą uszkodzić nerki
Nefroptoza nerki – przyczyny, objawy i leczenie ruchomej nerki
2025-03-13T13:59:17Z
